Zorg en bijstand is zo oud als de mensheid, maar maatschappelijk werk als beroep is ontstaan in het laatste kwart van de negentiende eeuw. Die geschiedenis begint als de hulp meer wil zijn dan het geven van aalmoezen. Maatschappelijk werk als modern beroep profileerde zich omstreeks 1890 internationaal als wetenschappelijke filantropie. Dat hield vooral in: onderzoek doen naar de persoonlijke en maatschappelijke omstandigheden, individualisering van de hulp, een persoonlijke benadering 'van mens tot mens', verbindingen leggen tussen praktische hulp, advies en begeleiding, erop letten dat die gericht zijn op (het terugwinnen van) zelfredzaamheid. Het ging en gaat vaak om de combinatie van materiële en niet-materiële hulpverlening. Het maatschappelijk werk ijverde ook voor (verbetering van) sociale wetgeving. Een markant moment in de beginfase was de oprichting van een opleidingsinstituut.

Deze Canon wil de lezer aan de hand van vijfentwintig vensters kennis laten nemen van de geschiedenis (vanaf 1854) van het maatschappelijk werk. Elk venster vertelt een verhaal over een opmerkelijke gebeurtenis of trend die van invloed is geweest op het denken en doen met betrekking tot het maatschappelijk werk. Beroepsontwikkeling en beroepsorganisatie zijn daarbij belangrijke aandachtsgebieden. De Canon Maatschappelijk Werk werd op 16 mei 2014 in een bètaversie online gebracht.

De Canon Maatschappelijk Werk staat niet op zichzelf. Het is een onderdeel van een historisch project dat in 2007 van start is gegaan met het online brengen van de Canon Sociaal Werk (www.canonsociaalwerk.nl). Dit initiatief wil de bijzondere geschiedenis van het werk van sociale professionals actief voor het voetlicht halen. In beroepsopleidingen was daarvoor nog maar nauwelijks tijd ingeruimd en in het werkveld werd het verleden door fusies en schaalvergrotingsprocessen soms letterlijk weggegooid. Meer dan eens zijn archieven achteloos bij het grofvuil gezet. Het gevolg was dat het professionele ambacht los dreigt te raken van kennis, ervaringen en tradities en een al te gemakkelijke prooi werd van technocratische redeneringen. Met het verleden dreigde het ambt van sociale professional daarmee ook het vermogen om trots te zijn kwijt te raken.

Anders dan een boek is een digitaal product zoals deze Canon iets wat in beweging kan blijven. We hoeven voor verbeteringen niet te wachten tot de tweede druk; we voeren ze onmiddellijk in. Zo willen we met uw suggesties en tips aan de Canon Maatschappelijk Werk blijven sleutelen, zodat de Canon zich ontwikkelt tot een interactief kennisknooppunt dat professionals in de sociale hulpverlening helpt verder te kijken dan de waan van de dag en betrokkenen het trotse gevoel geeft dat ze deel uitmaken van een geschiedenis die de moeite van het vertellen waard is.

Reageren kan door een mail te sturen naar de redactie. Vindt u dat onderwerpen ten onrechte niet (of juist wel) aan de orde komen? Meldt het ons! Heeft u prachtig historisch materiaal dat wij goed zouden kunnen gebruiken? Laat het ons weten! Zou u in de vorm van foto’s, links of gescand materiaal iets willen toevoegen? Wij zijn zeer geïnteresseerd! Ziet u een fout of een onzorgvuldigheid? Aarzel niet om het ons te vertellen! Voor commentaar, suggesties, vragen en andere opmerkingen kunt u een mail sturen naar: maartenvanderlinde@planet.nl en/of jan@steyaert.org .

Utrecht, 16 mei 2014

Redactie Canon Maatschappelijk Werk

Schrijfgroep: Catharina Bakker, Marcel Krutzen, Jos van der Lans, Maurice van Lieshout, Maarten van der Linde, Ard Sprinkhuizen, Jan Steyaert.

Redactieadres:
Canon Maatschappelijk werk
p.a. Maarten van der Linde
Frans Halsstraat 18
3583 BP Utrecht

De Canon Maatschappelijk werk is een onderdeel van de Canon Sociaal Werk, een digitaal platform dat sinds 2007 de geschiedenis van de brede sociale sector en haar onderdelen ontsluit. Zie voor meer informatie de pagina 'Over de redactie van Canon Sociaal Werk'.