NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
Gerrit  Poels



Gerrit Poels (1929 - 2023)


maatschappelijke opvang, armenzorg


stapte uit de kerk en begon in 1968 in Tilburg een opvang voor dak- en thuislozen, dat uitgroeide tot Huize Poels. Bleef na zijn pensioen actief als ’broodpater’.


* * *


Gerrit Poels, beter bekend als pater Poels, is een begrip in Tilburg en omstreken. Sinds 1990 stapte hij zeven nachten per week op de fiets om brood te brengen naar mensen die het nodig hadden. Dat liet hij vaak achter in een tas aan de deurklink, zodat zijn hulp ongezien bleef. "Mensen schamen zich vaak voor hun armoede", wist hij. Daarom ging hij ook ’s nachts op pad.
Met zijn fietstassen vol brood reed hij gemiddeld 30 kilometer per nacht door de stad. Hij kwam pas in de vroege ochtend thuis. "Soms vond hij het tijdens zijn nachtroute belangrijker om dat ene bange katje eten te geven", vertelt Hülya. "Die 200 andere adressen moesten dan even wachten. Het gaat om het hart waarmee je iets doet, niet om de aantallen."

’Ik ben geen hulpverlener, ik help’
Poels werd ook wel de ’broodpater’ genoemd, hoewel hij al lang geen pater meer was. In 1969 had hij na 15 jaar het priesterambt verlaten, naar eigen zeggen omdat de kerk nauwelijks nog aandacht had voor de noodzakelijke behoeften van mensen. In datzelfde jaar trouwde hij met de eveneens uitgetreden zuster Angelique van den Heuvel. In de jaren die volgden brachten zij samen zes pleegkinderen groot en vingen zij mensen op met psychische problemen. Met vier anderen richtte hij de Tilburgse hulpcentrale op. Het eerste opvanghuis voor dak- en thuislozen in Tilburg dat daaruit voortkwam kreeg de naam ’Huize Poels’.

Pater Poels heeft een prominente plek gekregen in de Canon maatschappelijke opvang. Hij geldt als een van de pioniers die eind jaren zestig, begin jaren zeventig drempelloze en onbekommerde voorzieningen tot stand bracht voor dak- en thuislozen. Dit venster vertelt het verhaal waarom hij die stap nam en wat hij allemaal moest overwinnen. Zie: 1968 - Gerrit Poels. Persoonlijke inzet geeft opvangsector bestaansrecht.


In 1990 nam Poels afscheid van Huize Poels. Hij had volgens Omroep Brabant een hekel aan de professionalisering en de regelgeving in de hulpverlening. Poels deed wat hij in de praktijk geleerd had en wat hij nodig vond. "Ik ben geen hulpverlener, ik help", was een bekende uitspraak van Poels. Mede dankzij hem kwamen er in Tilburg nog drie opvanghuizen, een werkgelegenheidsproject, een kringloopwinkel en een sociaal eethuis.

Stichting Broodnodig
In 1990 richtte Poels de stichting Broodnodig op en begon hij met zijn nachtelijke fietstochten door Tilburg, wat hij 27 jaar heeft gedaan. In 2017, toen hij 88 jaar was, besloot hij om niet meer hele nachten bezig te zijn met het bezorgen van brood. Hij droeg zijn werk over aan zijn pleegdochter Hülya en er werd een stichting opgericht waar mensen terechtkunnen voor maaltijden en het afhalen van voedsel.

Met zijn werk had Poels naar eigen zeggen zestig fietsen versleten en duizenden mensen geholpen. Helemaal met pensioen ging hij overigens niet. "Ik ga voetje voor voetje stoppen. Ik ben zo gewend om ’s nachts op te staan en dat werk te doen, er is geen ontsnappen meer aan", vertelde Poels in 2017 aan Omroep Brabant.
Voor zijn werk heeft Poels meerdere onderscheidingen gekregen. Zo kreeg hij in 2017 de Gouden Legpenning, de hoogste gemeentelijke onderscheiding. Eerder had hij al een Gouden Speld van de gemeente gekregen en een tegel op de Tilburgse Walk of Fame. Hij was verder Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In 2001 riep de KRO hem uit tot Nederlandse held.

Niet lang voor zijn overlijden in april 2023 vroeg Hülya haar vader wat hij wilde achterlaten na zijn dood. "Na een paar seconden zei hij: ’Dat mensen weten dat ik er voor hen ben geweest.’

Het werk van Gerrit Poels wordt voortgezet door de stichting Gerrit Poels. Kijk voor informatie over Gerrit Poel en zijn geschiedenis op de website: /www.gerritpoels.nl.

Tekst grotendeels gebaseerd op berichtgeving naar aanleiding van het overlijden op de site van de NOS op 26 april 2023: ’Broodpater’ van Tilburg Gerrit Poels (93) overleden.



Publicatiedatum: 05-06-2023
Datum laatste wijziging :05-06-2023
Links



design by Anne Van De Genachte / built by Dutchlion 2015 / Onderhoud door Rstyle