NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
1777 John Howard
Gevangenishervormer
 
  homepage   volgende   laatste
"He dived into the depth of dungeons"

John Howard werd op 2 september 1726 in Londen geboren als zoon van een welgesteld zakenman. Zijn moeder overleed toen hij vijf jaar oud was. Toen zijn vader stierf (1742) erfde hij een grote som geld. John wilde de wereld verkennen en besloot op reis te gaan. In 1756 werd het schip waarop hij mee voer door een Franse kaper overvallen. John en andere opvarenden raakten in gevangenschap en verbleven in Franse kerkers. Het mensonwaardige detentiebestaan maakte grote indruk op hem. Hij werd in voorlopige vrijheid gesteld en kreeg opdracht met Engelse autoriteiten te onderhandelen over het uitwisselen van gevangenen. Het lukte hem zichzelf en Engelse medegedetineerden vrij te krijgen.
In Engeland teruggekeerd vestigde Howard zich in Cardington, schreef artikelen over meteorologie en werd lid van de Academie van Wetenschappen vanwege zijn verdiensten op wetenschappelijk vlak. Ook trad hij, weduwnaar zijnde, voor de tweede keer in het huwelijk. Zijn vrouw overleed tijdens de geboorte van hun zoontje (1765). De rest van zijn leven bleef Howard alleenstaand.

Howard werd in 1773 benoemd tot High Sheriff van Bedfordshire. Deze benoeming zou zijn leven voorgoed veranderen. Als Sheriff diende hij zorg te dragen voor de veiligheid van rechters. Zo moest hij bijvoorbeeld voorkomen dat zij ontvoerd werden, hetgeen overigens al méér dan vijfhonderd jaar niet gebeurd was.
Ofschoon de rol van High Sheriff vooral ceremonieel was, nam Howard zijn functie serieus. Zo bezocht hij niet alleen openbare terechtzittingen, maar inspecteerde hij ook gevangenissen. Tijdens inspectietochten trof hij tal van misstanden aan: overvolle cellen, gemis aan hygiëne, gebrek aan ventilatie, onvoldoende eten en drinken, alcoholmisbruik, mishandelingen, corruptie, enzovoort. Deze misstanden choqueerden hem als mens en christen.
Howard besloot het Engelse parlement op de hoogte te stellen van zijn bevindingen. In 1774 werd hij door een speciale commissie opgeroepen getuigenis af te leggen. De commissieleden waren zó onder de indruk van zijn verhaal dat zij hem bedankten voor zijn menslievendheid en ijver. Een wet ter verbetering van het gevangenisstelstel werd aangenomen.

Howard bezocht ook buitenlandse gevangenissen. Onder meer in Frankrijk, Nederland, België en Duitsland. In Amsterdam bezocht hij het Rasphuis: een tuchthuis voor jonge, mannelijke misdadigers die hout tot poeder raspten.
In 1777 verscheen John Howards magnum opus: The State of the Prisons in England and Wales, with Preliminary Observations, and an Account of some Foreign Prisons. Dit standaardwerk bevat niet alleen gedetailleerde analyses van Europese gevangenissen, maar ook concrete voorstellen tot verbetering. Door dit boek werd Howard een autoriteit op het gebied van het gevangeniswezen. Een van de gevolgen van de The State of the Prisons was het tot stand komen van wetsontwerpen met gevangenishervormingen: gevangenen moesten in aparte cellen worden opgesloten; zij moesten de mogelijkheid krijgen zinvolle arbeid te verrichten; geestelijke bijstand mocht hen niet ontzegd worden.

Ook na 1777 bleef Howard gevangenissen inspecteren. Vanwege zijn naam en faam ontmoette hij vele hoogwaardigheidsbekleders. In 1789 bezocht hij Rusland. Daar kreeg hij tyfus. Op 20 januari 1790 overleed hij in de Oekraiense havenstad Cherson.
Op allerlei wijzen werd en wordt John Howard herdacht. Zo is hij de eerste Britse burger met een standbeeld in de kathedraal van St. Paul te Londen. John Howard inspireerde velen, onder meer Elisabeth Fry (1780-1845), gevangenisbezoekster te New Gate, en Willem Hendrik Suringar (1790-1872), medeoprichter van het Nederlandsch Genootschap tot Zedelijke Verbetering der Gevangenen (1823).
Howard beleefde zijn hervormingswerk als roeping. Zijn onverschrokken inzet voor gedetineerden in nood is nog steeds een voorbeeld voor allen die in de justitiesector werkzaam zijn.

Publicatiedatum: 01-01-2017
Datum laatste wijziging :09-01-2017
Auteur(s): Marcel Krutzen,
Verwante vensters
Verder studeren
  • Maarten van der Linde (2016), Basisboek geschiedenis Sociaal Werk in Nederland. Amsterdam 2016, zesde druk, p. 133-136.
Literatuur
  • Herman Franke (1990), Twee eeuwen gevangen. Misdaad en straf in Nederland. Aula, 1990, p. 26-30.
Aanvullend materiaal
Links
Video



Did Quakers invent Solitary Confinement?
After Quakers spent time in 17th century prisons under horrendous conditions, many of them went on to help reform the prison system. As AFSC's Laura Magnani explains, it didn't go exactly as planned.

 
  homepage   volgende   laatste