Jacques en Agneta van  Marken-Matthes

Jacques en Agneta van Marken-Matthes (1845 - 1909)

Sociaal ondernemersechtpaar ziet arbeiders als mede-eigenaar




Het fabrikantenechtpaar Jacques van Marken (1845-1906) en Agneta Matthes (1847-1909) bestiert een gist- en spiritusfabriek in Delft. Dat doen ze langs gebaande én ongebaande paden. Zo hebben ze als eersten in Nederland voor hun werklieden een ongevallenverzekering en een wekelijkse personeelskrant. Ze gebruiken als eersten in hun bedrijf een telefoon. En in 1884 stichten ze naast de fabriek het Agnetapark, het eerste Nederlandse tuindorp met 78 betaalbare woningen en voorzieningen. Zelf gaan ze ook in het park wonen. Hun werklieden kunnen er ‘het loon van de arbeid in vriendelijke, gezonde verblijven genieten om ook daardoor tot welvarende, betere burgers der maatschappij te worden opgevoed’. Ter bevordering van dat burgerschap is het de bedoeling dat huurders sparen voor aandelen en zo toegroeien naar mede-eigendom van de exploitatiemaatschappij van het Agnetapark.

De Van Markens laten dagelijks met de trekschuit schoon duinwater aanvoeren om besmettelijke ziektes te voorkomen. Het drinkwater gaat vanuit een hoge ijzeren bak via ondergrondse leidingen naar kranen in het park. De huisvrouwen kunnen hun emmers water bovendien heel snel verwarmen door een aansluiting op de fabrieksstoomleiding. Delft moet nog zes jaar wachten op veilig drinkwater. Ondertussen trekt een maquette van het Agnetapark op Europese wereldtentoonstellingen veel belangstelling. Agneta heeft er een dagtaak bij: rondleidingen verzorgen. Goed voor de arbeiders, blijkt ook goed voor de zaken. Gedeeld eigendom heeft het uiteindelijk niet gehaald. Wel is Rijksmonument Agnetapark nog steeds een gekoesterde Delftse woonbuurt. Als voorbeeld heeft het aan de wieg gestaan van menig tuindorp dat sindsdien is gebouwd.

Verwante huisvesters:
- Leonard Ankersmit
- Anton Philips
- Coen Stork

Zie ook het venster:
1869 Jacques van Marken (1845-1906)

Eerder gepubliceerd in Aedes Magazine, nr. 4 / 2018.

Auteur(s): Margriet Pflug,
Biografie

Vensters
Links


eerste   vorige  overzicht huisvesters   volgende   laatste

Deze canon is mogelijk gemaakt door de volgende maatschappelijke aandeelhouders:
  • Mooiland is een woningcorporatie met ruim 27.000 woningen in 131 gemeenten in heel Nederland.
  • Mitros - wonen in Utrecht
  • Lefier - Wonen met karakter.
  • Woningcorporatie Portaal werkt dagelijks aan goed en betaalbaar wonen.
  • Casade - Zo wil ik wonen!
  • Ministerie BZK - DG Bouwen en wonen - Directie Woningmarkt.
  • Stadgenoot - Amsterdamse woningcorporatie
  • Woonwaard - woningcorporatie in de regio Alkmaar/Heerhugowaard
  • Lieven de Key - vooral voor starters Amsterdam, Diemen en Zandvoort.
  • Woonbron - denkt, durft, doet
  • Tiwos - Tilburgse woonstichting
  • Ymere - Wonen, leven, groeien
  • Gemeente Arnhem
  • Zayaz - woningcorporatie te 's-Hertogenbosch
  • De Alliantie is een woningcorporatie met woningen in het noorden van de Randstad
  • wonenCentraal - huren en wonen in Alphen aan den Rijn
  • Aedes - vereniging van woningcorporaties
  • Volkshuisvesting Arnhem
  • Rochdale biedt betaalbare huur- en koopwoningen voor starters, doorstromers en studenten.


design by Anne Van De Genachte / built by Dutchlion 2015