Geadopteerd door:
Blijf Groep

Cecilia Pérez Yáñez (1954 - )

vrouwenhulpverlening, maatschappelijke opvang

In 1999 maakt Cecilia de overstap naar Blijf Groep: daar worden nieuwe, meer preventieve vormen van hulp ontwikkeld. “Daar wilde ik bij zijn. Ik wilde iets nieuws, ook mensen helpen die niet naar ons toe kwamen en meewerken aan het maken van nieuwe methodieken.” Ze wordt één van de pioniers van de Steunpunten Relationeel Geweld: in Amsterdam-Oost spreekt ze vrouwen die willen dat het geweld stopt, maar die niet per se hun relatie willen beëindigen. Ze gaat in gesprek met hun mannen en met andere familieleden: een grote verschuiving in de aanpak van partnergeweld. In een interview uit 2010 zegt ze daarover: “Ik zag in het Blijf- van-mijn-lijfhuis vrouwen vaak vrij snel weer terug naar huis gaan. Ik vroeg me dan af wat er met hen en hun kinderen gebeuren zou.” De eerste twee maanden kwam er nauwelijks iemand bij het steunpunt: “Toen zijn we voorlichting gaan geven bij hulpverleningsinstellingen. Na drie maanden liep het storm.” Verbondenheid met instellingen in de wijk blijkt essentieel. En het is nodig om taboes en mythes rondom huiselijk geweld te doorbreken.

Aan de wieg van de Oranje Huis Aanpak
In het project Begeleide terugkeer ontwikkelt ze met twee collega-maatschappelijk werkers de eerste systeemgerichte aanpak in het stoppen van het geweld. Het wordt later de basis van de Oranje Huis-aanpak waarin contact met de (ex-) partner de standaard werkwijze is. In een interview zegt Cecilia hierover: “Ik heb in de loop der jaren gezien dat huiselijk geweld niet zo zwart-wit is als we denken. Ook vrouwen kunnen een aandeel in het geweld hebben. Ze zijn bijvoorbeeld gericht op negatieve aandacht. (…) Bij huiselijk geweld moet je het hele systeem aanspreken, en dus niet alleen de vrouwen ondersteunen.”

Zusterschap met Managua
Haar ervaring deelt ze ook internationaal. Op haar initiatief gaan het Nicaragua Comité en Blijf Groep een meerjarig ‘zusterschap’ aan om lokale vrouwen te ondersteunen een opvanghuis in Managua te realiseren. Tussen 2000 – 2005 verblijft Cecilia jaarlijks een aantal weken in Nicaragua om vrouwen te trainen en coachen in het opzetten en runnen van een opvanghuis. De eerste maal betaald, in de jaren erna investeert ze veel eigen tijd en staan haar vakanties in het teken van kennisoverdracht en solidariteit. Later geeft ze trainingen aan vrouwenorganisaties in Indonesië en Zuid-Afrika.

Eergerelateerd geweld
In 2008 wordt Cecilia zorgcoördinator van het Amsterdamse Meldpunt Eergerelateerd Geweld. Door haar eigen geschiedenis op twee continenten, haar werk met vluchtelingen en de jarenlange ervaring in het werken met mensen met uiteenlopende culturele, religieuze en sociale achtergronden heeft zij een grote culturele sensitiviteit en kennis van verschillende normenstelsels ontwikkeld. Ze is een netwerker pur sang, en niet bang om aan iets nieuws te beginnen. Daarom is zij bij uitstek geschikt om de werkwijze op een toen vrij nieuw terrein handen en voeten te gaan geven: “Ik kwam het zo vaak tegen, ik had er oog voor, het boeit me. Eergerelateerd geweld moet je op een heel andere manier oppakken. Je moet samenwerken om familie en slachtoffer weer bij elkaar te brengen, met het doel naar elkaar te luisteren.”

Oog voor ieders normen en waarden
Cruciaal volgens Pérez Yáñez is dat je als hulpverlener op hetzelfde niveau met de betrokkenen kunt praten. “Dan is het noodzakelijk om op de hoogte te zijn van de waarden en normen binnen de cultuur. Je kunt niet aankomen met: ‘Hier in Nederland doen we dat anders’. Dan krijg je geen enkele informatie.” In de loop der jaren spreekt zij – met haar collega’s - met honderden families. Het is een kwestie van langzaam contacten opbouwen, vindt zij: “Als we hier een slachtoffer van eergerelateerd geweld binnenkrijgen begin ik meestal met het vragen van een telefoonnummer van een goedgezind familielid. Wanneer je eenmaal contact hebt met de familie, is het zaak om uit te vinden wie gezag heeft”. En als het niet lukt om goed in gesprek te komen of de situatie blijft te onveilig, dan wordt er nauw samengewerkt met politie en andere partners in de keten.

Impact van haar werk
De liefde voor haar vak én de vrouwen waar ze voor werkt hebben gemaakt dat Cecilia haar werk altijd met plezier gedaan heeft: “En ik heb altijd de vrijheid gekregen om te pionieren. “ Zelf vindt ze dat haar belangrijkste bijdrage ligt in de strijd tegen geweld. “Ik heb altijd geloofd dat mensen in staat zijn om conflicten anders aan te gaan dan met geweld. Als je ze maar bewust maakt hoe patronen werken.”

Hoewel haar eerste zorg altijd directe hulp aan cliënten is, speelt Cecilia Perez een belangrijke rol in het doorgeven van haar kennis en ervaring. Om taboes rond huiselijk geweld te doorbreken, om de stem van migrantenvrouwen op de kaart te zetten en om bekendheid te geven aan de specifieke aanpak bij eergerelateerd geweld. Cecilia is een graag geziene spreker op conferenties. Zo spreekt ze in 2019 op het landelijke congres De voortdurende actualiteit van eergerelateerd geweld, en verzorgt ze in 2015 een workshop op de 3e World Conference of Women’s Shelters. Het werk dat ze in Nicaragua deed, heeft een speciaal plekje in haar hart: “Het was zo waardevol dat ik mijn ervaring hier ook daar kon inzetten. En omgekeerd bracht ik ervaringen mee terug om te delen met mijn collega’s hier. Die wisselwerking was belangrijk. Ik voel me gezegend dat ik dat mocht doen!”