(ideële mededeling)
Zoek je een boek? Bezoek ons:
 Geadopteerd door: |
Ad van Gennep (1937 - 2019)verstandelijke gehandicaptenzorg, wetenschaphoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, in woord en daad onvermoeibaar pleitbezorger van de emancipatie van mensen met een verstandelijke beperking. Ad van Gennep werd geboren als oudste in een arbeidersgezin – zijn vader werkte als loodgieter – van zeven kinderen in Heerlen. Hij ging naar de mulo en werd na een opleiding aan de kweekschool onderwijzer, onder meer in het speciaal onderwijs. Dat wekte zijn belangstelling voor de orthopedagogiek. Daarom koos hij eind jaren vijftig voor een studie pedagogiek aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Na zijn studie was hij werkzaam de gehandicaptenzorg en de jeugdhulpverlening. Ontwikkelingsmodel In de jaren zeventig maakte Ad van Gennep zich als een van de eersten binnen de toenmalige zwakzinnigenzorg sterk voor een alternatief voor het medisch model. Tegenwoordig kennen we dat als het ‘ontwikkelingsmodel’. Die gedachtegang bekende toen een doorbraak. Met dat inzicht komt binnen de zorg steeds meer de nadruk te liggen op wat iemand met een verstandelijke beperking wel kan en wat hij/zij kan leren. Leren staat daarbij niet voor geprogrammeerd onderwijs, maar voor het opdoen van ervaringen, die vervolgens verwerken, waarna er een verandering optreedt. Van Gennep stoelde zijn inzichten op zijn ervaringen als orthopedagoog verbonden aan Eemeroord, toen een met AWBZ-gelden net opgerichte instelling in de omgeving van Hilversum. Zijn proefschrift Leer- en gedragsmoeilijkheden tussen zes en twaalf jaar, (waarop hij begin 1972 promoveerde) was grotendeels gebaseerd op onderzoek in Eemeroord (tegenwoordig Sherpa). Het ontwikkelingsmodel evalueerde vervolgens bijna naadloos in het het ‘burgerschapsmodel’: het streven om mensen met een verstandelijke beperking een volwaardige plaats in de samenleving te bieden. Hij was daar in Nederland de eerste academische pleitbezorger van en hield dat tot zijn laatste snik vol. Menselijke waardigheid was een kernbegrip in zijn denken. Pedagogisch activist Met zijn denkbeelden gaf Van Gennep een flinke duw aan de verbetering van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. In veel instellingen wordt zijn visie in de praktijk vormgegeven. Hij was, zo werd hij wel eens omschreven, een pedagogisch activist avant la lettre. Hij deed dat met vasthoudendheid en op beminnelijke wijze en toonde zich voor velen een prettige leermeester. Zonder aarzeling kan hij gezien worden als een van de wegbereiders van wat we in de jaren tachtig en negentig ’integratie’ (in de samenleving) en tegenwoordig ’inclusie’ (volwaardig meedoen) noemen. Wetenschapper Van Gennep ontpopte zich in de loop van zijn carrière als het boegbeeld van het wetenschappelijk onderzoek naar verstandelijke gehandicapten en de zorg voor hen. Vanaf 1979 tot 1999 was hij hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam. Vervolgens bekleedde hij als bijzonder hoogleraar tot 2002 de leerstoel ’verstandelijke beperking’ aan de Universiteit van Maastricht. Na zijn pensionering in 2002 is hij zich blijven inzetten voor de emancipatie van personen met een verstandelijke beperking en hun deelname aan de samenleving. Gedurende zijn leven publiceerde Van Gennep veel boeken en artikelen. Ridder Ad van Gennep was allerminst alleen maar een wetenschapper. Hij verbond zich altijd nauw met de praktijk en het werk van professionals. Zo heeft hij veel betekend voor de beroepsvereniging voor (ortho)pedagogen en onderwijskundigen (NVO) waar hij tot erelid is benoemd. Ook zat Van Gennep in vele raden van toezicht bij zorginstellingen. Voor zijn belangrijke rol in de decentralisering van de zorg en allerlei initiatieven die leidden tot meer variatie in hulpverlening en woonvormen voor mensen met een verstandelijke beperking, ontving hij tijdens zijn afscheidssymposium aan de UvA een onderscheiding als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij was ook één van de drijvende krachten achter de Canon gehandicaptenzorg, waarvoor hij meerdere vensters verzorgde. Soldiariteit Zijn bevlogenheid bleef tot het laatst. Toen hij tachtig jaar werd, heeft hij nog een laatste artikel gepubliceerd. In de slotalinea schreef hij. ‘De grootste uitdaging van onze samenleving is: hoe kunnen wij solidariteit en betrokkenheid opbouwen en in stand houden tussen mensen met verschillende behoeften, opdat zij een menswaardig leven hebben.’ Hij overleed in de nacht van 23 op 24 augustus 2019 door de hersenziekte PSP (progressieve supranucleaire verlamming), een vorm van Parkinson. Relevante publicaties ● Emancipatie van de zwaksten in de samenleving. Over de paradigma’s van verstandelijke handicap. Boom Uitgevers Amsterdam, ISBN 978905352644, 176 p. , 2000. ● Waardig Leven Met Beperkingen. Over veranderingen in de hulpverlening aan mensen met beperkingen in hun verstandelijke mogelijkheden. Uitgeverij Maklu. ISBN 9789044122114, 139 p., 2008. |
