NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
Mary Richmond, moeder van het social casework Gordon Hamilton
Helen Perlman, De methodiek van het individueel maatschappelijk werk, vertaling 1959. Florence Hollis, Een Psychosociale Therapie
1950 Kamphuis en de internationale theorieachtergrond
Verspreiding en impact van de methodentrias
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste

De Nederlandse Marie Kamphuis (1907-2004) heeft ontegensprekelijk haar stempel gedrukt op de verspreiding van dé basismethode voor individueel maatschappelijk werk in Vlaanderen. Haar vaak herdrukte publicatie ‘Wat is social casework’ (1950) heeft ertoe bijgedragen dat elke beginnende maatschappelijk werker met “de relatie is centraal” en “werk vanuit en op het tempo van de cliënt” ging slapen en opstond.
Kamphuis haalde haar inspiratie rechtstreeks uit de USA. Ook een hele reeks andere Nederlanders werden zgn. ‘Amerikagangers’.
Vlamingen hebben dat slechts in beperkte mate gedaan. Maria Baers was er in 1946, maar de doorstraling van haar bezoek naar de opleidingen is niet expliciet traceerbaar. De Antwerpse Cécile Arnou is uitvoeriger over haar verblijf in New York als ‘special student’ in 1947. Zij was er heel gericht: om zicht te krijgen op de Child guidance approach. Arnou schreef een uitvoerig rapport, weliswaar in het Frans, dat hoogstwaarschijnlijk in de kast is blijven liggen.

De volgende sporen van import van de caseworkmethode liggen een paar jaar later, als in 1953 de Canadese pater Swithun Bowers o.m. naar de katholieke scholen van Kortrijk en Gent komt om er bijscholing te geven. In 1951 was er trouwens al in de Katholieke Sociale school van Brussel een tweedaagse studiesessie gestart (invloed van Baers?). Ook de katholieke beroepsvereniging blijkt inspanningen te hebben gedaan om het casework ingang te doen vinden. De definitieve opening werd wellicht gecreëerd met een Nederlands betoog over de kwaliteiten van de methode tijdens de Nationale Conferentie van 1952.

In de jaren zestig wordt een studie in de VS wél al meer haalbaar.
Toch lijkt de tweede basismethode 'groepswerk' niet via Amerika te zijn binnengekomen. Dat zou kunnen worden afgeleid uit het feit dat de directrice van de katholieke school van Gent bijscholing groepswerk volgde in Frankrijk! Groepswerk wordt bruikbaar geacht voor het volksontwikkelingswerk, maar ook in de hulpverlening aan "sociaal onaangepasten", zoals "jongeren behorend tot jeugdbendes, alcoholiekers, geriatrische patiënten" enz.
Nieuwe benaderingen zullen verder de inhoudelijke oriëntatie sturen. Centrale Amerikaanse publicaties als die van Gordon Hamilton en van Florence Hollis worden snel in het Nederlands vertaald. Daarnaast groeit een bijscholingscircuit in Nederland: de zgn. ‘voortgezette opleiding’ (VO). M.n. de opleiding in Nijmegen lijkt nogal wat Vlamingen te hebben aangetrokken. Pas in 1963 startten de Vlaamse katholieke opleidingen met een VO te Heverlee. Tussen de docenten valt Mej. Nel Ongeboer op, één van de Nederlandse Amerikagangers. In 1964 werd door de Hoge Raad een (algemeen) Nationaal Centrum ter bevordering van Maatschappelijk Werk opgericht i.s.m. de Julie Renson Stichting.

Community organisation (opbouwwerk) lijkt in de jaren vijftig, vijfenvijftig ingang te vinden in acties rond streekontwikkeling. Maar in de jaren zestig twijfelt men nog aan de opportuniteit van deze methode in de opleidingen. Docenten zoeken elk hun weg. Soms is dat een heel kronkelige omweg, tot Alice Pals-Ghoos (KU Leuven) een eigen publicatie beschikbaar stelt en het buurt- en opbouwwerk verder gestalte krijgt,ook weer met Nederlandse inspiratie.

De methodentrias, ooit dé technische identiteit van sociaal werkers, is ondertussen uitgewaaierd in ontelbare benaderingswijzen en werkvormen. Herkent de kat haar jongen nog?

december 2011
Publicatiedatum: 00-00-0000
Datum laatste wijziging :02-02-2016
Auteur(s): Wim Verzelen,
Extra In het najaar van 2013 is het boek 'Grande dame van het social casework gepubliceerd. zie ook de Kamphuisstichting en -prijs.
Verder studeren
Literatuur
Links
Studieopdrachten Klik hier om de studieopdrachten te bekijken
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste