- Home
- Overzicht
- Toelichting bij deze Canon
- Biografisch portaal
- Sociaal werker van het jaar
-
- Sociaal werk - Algemeen
- Zorg voor de jeugd
- Maatschappelijke opvang
- Geestelijke gezondheidszorg
- Gehandicaptenzorg (vb)
- Maatschappelijk werk
- Vrouwenopvang
- Reclassering
- Volkshuisvesting
- Verslavingszorg
- Cliëntenbeweging GGZ
- Palliatieve zorg
- Autisme
- Beroepsverenigingen
- ACTUA decentralisaties
- Samenlevingsopbouw
- Speciaal onderwijs
- Publicaties
- Webshop
- Aandeelhouders
Zoek je een boek? Bezoek ons:
Deze canon is mogelijk gemaakt door de volgende maatschappelijke aandeelhouders:
 |
 |
|
 |
 |
|
 |
 |
|
 |
 |
|
 |
 |
|
|
Verwante vensters |
| 1962 Eerste beroepscode Beroepsnormen en beroepsethiek |
|
     |
|
| Tien jaar was er over gesproken in werkgroepen en ledenvergaderingen, maar ook mee geëxperimenteerd in praktijkbesprekingen. In 1962 was het zover: de Nederlandse Bond van Maatschappelijk Werkers en de Katholieke Vereniging van Maatschappelijk Werkers Dr. Ariëns aanvaardden een gezamenlijke Code voor de maatschappelijk werker. Dit was een nieuwe mijlpaal in de professionele ontwikkeling van het beroep na de stichting van opleidingen en beroepsverenigingen. In 28 artikelen (die op twee A-viertjes pasten) werden essentiële beroepsnormen helder verwoord, zoals de plicht tot hulpverlening aan de cliënt, plicht tot geheimhouding, eerbied voor de persoon van de cliënt, erkenning van diens eigen verantwoordelijkheid voor eigen keuzes, die verantwoordelijkheid niet overnemen, geen godsdienstige dwang, onderzoek instellen alleen voorzover dat in het belang is van de hulpverlening, geen gegevens naar derden zonder toestemming van de cliënt, instelling van een tuchtcollege dat oordeelt over klachten. Het uitgangspunt van de code was dat de persoon die hulp vraagt zich in een kwetsbare naar afhankelijkheid tenderende positie plaatst. Daarom is ‘vertrouwen in de hulpverlener’ de noodzakelijke voorwaarde om die hulp te kunnen vragen. De veiligheid van de cliënt werd daarom in de code centraal gesteld, in drie opzichten: de hulpverlening mag niet ondergeschikt gemaakt worden aan een verderliggend doel; het zelfbeschikkingsrecht van de cliënt houdt in dat hij door de hulpverlening niet daar terecht mag komen waar hij zelf niet wil; vertrouwelijkheid houdt in dat hetgeen de cliënt meedeelt niet terecht mag komen waar het niet hoort. Hierin klinkt door dat het maatschappelijk werk een streep zette onder een verleden waar nog wel eens sprake was van betutteling, paternalisme, expliciete morele afkeuring, overnemen van de regie, en godsdienstige dwang. Waarden van het social casework, zoals respectvolle bejegening en zelfbeschikkingsrecht, drukten een stempel op de oerversie van de code. De code riep veel discussie op, bijvoorbeeld over de handelingsruimte van de reclasseringsambtenaar die verslag aan de rechter uitbrengt, of over de dilemma’s van maatschappelijk werkers die behalve hulpverlening ook een controlerende taak was opgedragen. In de discussies speelden ook thema’s als: is het maatschappelijk werk niet eerder een roeping dan een beroep? Mag je hulpverlening aan regels binden, terwijl iedere situatie weer anders is? Mogen aan vrijwilligers dezelfde professionele eisen gesteld worden als aan de geschoolde beroepskrachten? De code werd na 1962 enkele keren lichtelijk aangepast. In 2010 presenteerde de NVMW een herziene en geactualiseerde Beroepscode voor de maatschappelijk werker. Net als in de jaren vijftig was de voorbereiding ook nu weer grondig: tien gesprekken met deskundigen en dertien bijeenkomsten met maatschappelijk werkers in de regio- en functiegroepen van de NVMW. Projectleider was de ervaren maatschappelijkwerk-adviseur Jaap Buitink. De roep om mondige maatschappelijk werkers klonk door in het pleidooi om ethische dilemma’s in het dagelijkse werk als collega’s met elkaar te bespreken. Zo kan de maatschappelijk werker meer en beter afgewogen keuzes maken, waarmee hij zijn professionaliteit zelfbewuster kan verantwoorden. De herziene code van 2010 preciseerde dat respect voor de cliënt niet inhoudt respect voor al het gedrag van de cliënt. Het nieuwe artikel over respect gaf kort en krachtig aan dat de maatschappeijk werker de persoon van de client respecteert. De herziene code werd aangeboden aan Lia van Doorn, lector Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening, die zich had laten kennen als voorvechter van morele oordeelsvorming en daarvoor de term moresprudentie lanceerde. Gezamenlijke beroepscode Vanaf de eeuwwisseling ontwikkelen overigens steeds meer beroepsvarianten in het sociaal werk een eigen beroepscode, in navolging van de maatschappelijk werkers. Het bestaan van verschillende codes hoeft op zichzelf geen probleem te zijn, mits zij geen blokkades tot samenwerking oproepen. De variatie blijkt in de praktijk echter wel verwarring op te leveren. Professionals weten bijvoorbeeld niet welke zij moeten hanteren wanneer ze op meerdere terreinen werkzaam zijn en in hoeverre de codes van andere beroepsvarianten met hun eigen code overeenkomen. Nadat de NVMW zich in 2015 heeft omgevormd tot een brede Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW) kon dat probleem ook worden aangepakt. Daarbij speelde ook een rol dat ook het hoger beroepsonderwijs zich sinds 2017 ontwikkelde tot brede opleidingen voor sociaal werk, met verschillende profielen. Al met al genoeg aanleiding om tot een gezamenlijke en breed gedragen beroepscode te komen voor alle beroepsvarianten in het sociaal werk. Daar is in 2018 een begin mee gemaakt. Met het vele voorwerk dat in de loop van de geschiedenis al verricht is, verloopt het proces van samenvoeging en harmonisering van de verschillende codes vlot. Na verschillende rondes van onderzoek en raadpleging wordt de nieuwe beroepscode voor professionals in sociaal werk door de leden in 2021 aangenomen om van kracht te worden op 1 januari 2022. Voor het eerst in de geschiedenis en bijna op de kop af 60 jaar na de eerste code gaan alle professionals in sociaal werk – in al haar varianten – uit van dezelfde beroepsethische beginselen. Eerste beroepseed afgelegd op 30 mei 2024
Publicatiedatum: 09-04-2014
Datum laatste wijziging :03-09-2024 Auteur(s): Maarten van der Linde (1948-2020), |
|
|
|