NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
Verwante vensters
2005 Het Oranje Huis, Blijf van m’n Lijf nieuwe stijl
Niet geheim, wel veilig
eerste   vorige   homepage  
 
Lange tijd lag in de hulpverlening aan vrouwen die te maken hadden met huiselijk geweld de nadruk op opvang en bescherming in plaats van aanpak van dat geweld. Wegvluchten voor geweld was het doel in plaats van stoppen van geweld. Met de Oranje Huis-aanpak werd een andere weg ingeslagen.

De Oranje Huis-aanpak werd op initiatief van Blijf van m’n Lijf Alkmaar vanaf 2005 ontwikkeld. In 2009 startte de Blijf Groep een pilot in de crisisopvang Alkmaar en in 2011 werd het nieuwe Oranje Huis Alkmaar geopend. Het pand voldeed geheel aan de methodische ideeën: open en zichtbaar en toch veilig. De locatie was niet geheim en vrouwen en kinderen konden gewoon bezoek ontvangen. Hiermee kwam een eind aan het voor deze groep vrouwen kenmerkende isolement. Steun vanuit het netwerk van familie, vrienden en andere bekenden werd als een beschermende factor gezien die de veiligheid vergroot. Om het leven in de opvang zo normaal mogelijk te laten zijn, werden hulpverlening en verblijfsruimtes gescheiden. Onderzoek van de architecte Minke Wagenaar leidde tot nieuwe uitgangspunten in de opvang: individuele opvangunits/appartementen zijn noodzakelijk in het herstelproces. Vrouwen kregen een eigen appartement en gingen voor de hulpverlening naar een ander deel van het pand. Dit maakte het mogelijk dagelijkse routines voort te zetten en kregen de vrouwen en hun kinderen meer privacy.

De nieuwe openheid stelde extra strenge eisen aan veiligheid. De naam Oranje verwijst naar de kleur oranje in het knipperlicht en betekent: wees voorzichtig. De veiligheid is een altijd aanwezig aandachtspunt, en wordt behartigd door samenwerking tussen de vrouw, haar (ex)partner en hulpverleners. Fysiek is er aandacht voor veiligheid door de inzet van professionele beveiligers, camera’s, een entree met een sluis waar bezoekers doorheen moeten en een alarmsysteem. Daarnaast is veiligheid voortdurend onderwerp van gesprek. De vrouwen hebben ieder een veiligheidsplan waarin iedere situatie is beoordeeld.

Vrouwen die hulp zoeken en de geweldssituatie (tijdelijk of voorgoed) verlaten, worden hierbij ondersteund. Ondersteuning bij het veranderingsproces bestaat uit hulp aan de vrouw én het leggen van contact met de partner en hem te betrekken bij de hulpverlening (als de veiligheid het toelaat en de vrouw daarmee instemt. Met de partner wordt telefonisch contact gelegd en vervolgens wordt hij uitgenodigd voor hulpgesprekken. Als de partner instemt met deelname aan de hulpverlening, is ook hij cliënt van het Oranje Huis.

Deze methode bouwt voort op de ervaring van tientallen jaren in de vrouwenopvang en de praktijkinzichten van de Steunpunten Huiselijk Geweld. Daar werd vanaf eind jaren negentig ervaring opgedaan in het spreken met partners en het voeren van gesprekken met slachtoffers en daders gezamenlijk. Een rigide onderscheid tussen slachtoffers en plegers maakte steeds meer plaats voor een systeemvisie. Dat betekent dat in de aanpak de relatiedynamiek centraal staat en dat er een duidelijke norm gesteld wordt. Verantwoordelijkheden voor gebruik van geweld, voor de eigen veiligheid én veiligheid van de kinderen worden benoemd en besproken.

Het welzijn van kinderen heeft prioriteit in het Oranje Huis. Zij hebben geweld en onveiligheid meegemaakt en hun huis en vriendjes achtergelaten. Speciale programma’s zoals Tijd voor Toontje en Veerkracht helpen kinderen en moeders spelenderwijs om te gaan met wat er gebeurd is. In de hulp aan volwassenen in het Oranje Huis wordt veel aandacht besteed aan ouderschap en de gedeelde verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de kinderen. Het doel hiervan is het doorbreken van de cirkel van geweld over de generaties.

De Oranje Huis-aanpak kon in Nederland rekenen op belangstelling vanuit het gehele land. In de jaren daarna werden Oranje Huizen geopend in Amsterdam (2015), Almere (2017), Arnhem en Utrecht (2022). De principes van werden ook toegepast bij andere nieuwbouwprojecten zoals in Groningen en Tilburg.

Publicatiedatum: 29-08-2014
Datum laatste wijziging :15-05-2023
Auteur(s): Essa Reijmers,
Verwante vensters
Verder studeren
  • PDF document Essa Reijmers, Simone Geutjes (2016), De Oranje Huis-aanpak. Interventiebeschrijving Uitgave Movisie.
  • Simone Geutjes, Nynke Poortinga en Danijela Petrovic-Dadic (2011), Werkboek De Oranje Huis-aanpak. Blijf van m’n Lijf nieuwe stijl. Amsterdam: Blijf Groep.
  • Martijn Hell, Marieke Ruinaard, e.a. (2012), Methodiek Tijd voor Toontje. Een steunend en stabiliserend programma voor kinderen en hun moeders in de opvang, die huiselijk geweld in het gezin hebben meegemaakt. Amsterdam: Blijf Groep
Aanvullend materiaal
Links
Studieopdrachten Klik hier om de studieopdrachten te bekijken
eerste   vorige   homepage