Beukbergen Liesbeth Sluiter
Beukbergen
Een geschiedenis van woonwagenbewoners

Stokerkade. Cultuurhistorische uitgeverij, Amsterdam, 2011
ISBN 978-90-79156-15-3
€ 19.50
Bestellen
eerste   vorige   overzicht   volgende   laatste
Ze zijn er nog steeds woonwagenbewoners. Alleen kun je je wel afvragen: hoe? Want we hebben ze na een eeuw bemoeienis, regelgeving, vervolging en bekeuringen helemaal op omhekte plekken in de marge van de steden weten vast te zetten. Het rondtrekken, ooit het levenskenmerk van woonwagenbewoners, laten we nu over aan arbeidsmigranten uit Oost-Europese landen of flexibele uitzendkrachten die zich met een auto naar het werk spoeden om ’s avonds weer terug te keren naar huis en haard.
Maar dat heen-en-weer-geforens met auto's is eigenlijk van recente datum. Met de opkomst van de industriële samenleving trokken er steeds meer arbeiders met huis en haard op wielen langs de plekken waar ze geld konden verdienen. Ze dreven handel, deden seizoenswerk, repareerden meubels, staken hun handen uit de mouwen; het waren sjacheraars van de bovenste plank, die de kunst van het overleven verstonden. Hun levens zagen er totaal anders uit dan de leven van de gewone burgerman, die dan ook geen gelegenheid voorbij liet gaan om deze vreemde kostgangers in een kwaad daglicht te zetten.
Het gevolg was dat gemeenten hun uiterste best deden om woonwagenbewoners onder controle te houden. Ze werden uitgesloten van armenzorg, kregen ver buitend e bebouwde kom bepaalde plaatsen (zonder voorzieningen) toegewezen, waar ze maar beperkt mochten blijven. Een zo’n plek ontstond in het begin van de twintigste eeuw in de buurt van de gemeente Zeist. Wat begon met een woonwagen groeide langzaam maar zeker uit tot het grootste woonwagenkamp van Nederland: Beukbergen. Sinds 2010 wordt deze plek omgebouwd tot een gewone en een bijzondere wijk van Zeist. Gewoon omdat het een wijk is waar de gemeente de regels stelt en het groen verzorgd; bijzonder omdat Beukbergen met haar woonwagen-achtigebehuizing ook het karakter houdt van de mensen die de plek groot gemaakt hebben.
Journaliste Liesbeth Sluiter schreef naar aanleiding van deze ‘integratie’ het boek Beukbergen. Een geschiedenis van woonwagenbewoners. Zij schetst de grote lijnen van hoe Nederland is omgesprongen met woonwagenbewoners en tekent – aan de hand van interviews - de verhalen op van de Beukbergers. Het is een zeer fraai geillustreerd boek geworden, met vele authentieke plaatjes van bewoners die trots poseren voor hun huis op wielen. Het schetst een prachtig beeld van de mensen die leefden in het schemergebied tussen vrijheid en uitstoting en daar hun trots aan wisten te ontlenen. Dat maakt het lezen ook wel tot een treurige ervaring. Voor dat soort mensenlevens heeft onze samenleving immers steeds minder ruimte beschikbaar.



Beoordeling redactie:
eerste   vorige   overzicht   volgende   laatste