Kan de jeugdzorg veranderen? Tom van Yperen
Kan de jeugdzorg veranderen?
Een hoopvolle kijk op de toekomst van een werkveld.

Nederlands Jeugd instituut, Utrecht, 2023
Bestellen
eerste   vorige   overzicht   volgende   laatste
ACHTERGRONDDOCUMENT
BIJ 12e MULOCK HOUWER-LEZING

* * *





Stop met vingerwijzen naar de overheid, en neem samen de verantwoordelijkheid voor het slagen van de jeugdzorg. Die oproep deed Tom van Yperen aan het jeugdveld tijdens de twaalfde Mulock Houwer-lezing op 16 november 2023.

Al decennialang is vernieuwing van de jeugdzorg noodzakelijk. Eind vorige eeuw al deed Mulock Houwer voorstellen die nog steeds actueel zijn. Zoals zijn pleidooi om meer ambulant te werken met gezinnen en de residentiële zorg af te bouwen.

Hoe komt het dat we ruim 50 jaar later nog steeds worstelen met dezelfde problemen? Volgens Van Yperen, die uitvoerig ingaat op de achtergronden van het ontstaan van de Bureaus Jeugdzorg in de jaren negentig en de decentralisatie van de jeugdhulp in 2015, gaat het vaak mis zodra een goed idee wordt omgezet in wetgeving. De betrokken partijen morrelen zoveel aan de inhoud, dat er uiteindelijk weinig van overblijft.

Kritisch, maar hoopvol

Kan de jeugdzorg eigenlijk wel veranderen? Op die vraag zoekt Van Yperen antwoord. Hij is kritisch, maar hoopvol. Hoop put Van Yperen uit de unieke samenwerking voor de Hervormingsagenda. Laat die het startpunt zijn voor een gedeelde verantwoordelijkheid, betoogt hij.

Zijn kritiek richt zich op de beleidsmatige focus in de sector. Niet de hervorming zelf, maar de grote maatschappelijke jeugdvraagstukken moeten centraal staan. Zoals het toenemend jeugdzorggebruik en de druk van sociale media. Die vragen om brede, maatschappelijke oplossingen.

Van Yperen pleit ervoor om ouders, opvoeders, kinderen en jongeren een stevige rol hierin te geven. ‘Jongeren spreken zich uit. Zij hebben de kracht om de gevestigde partijen uit hun koker te bewegen.’

Over Tom van Yperen
Tom van Yperen is orthopedagoog. Zijn werk is vooral gericht op de kwaliteit van de hulp- en dienstverlening voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. Hij adviseert instellingen, gemeenten, landelijke organisaties en overheden over de kwaliteit en de transformatie van het jeugdstelsel en de ontwikkelingen in het passend onderwijs. Van Yperen heeft 20 jaar ervaring als hoogleraar. Eerst aan de Universiteit Utrecht, daarna aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij stimuleert veel onderzoek naar de effectiviteit en verdere ontwikkeling van de jeugdzorg in de praktijk. Zijn persoonlijke kennis en ervaring neemt hij mee in de lezing.

Mulock Houwer
Daniël Quirijn Robert Mulock Houwer (1903-1985) is een invloedrijke figuur in de geschiedenis van de jeugdzorg. Zelf groeide hij op in particuliere opvoedingsgestichten waar straffen en onderdrukken het opvoedingsklimaat bepaalden. Hij trok van pleeggezin naar pleeggezin. Halverwege de jaren twintig van de vorige eeuw begon hij aan een lange carrière in de jeugdzorg. Eerst bij diverse instellingen voor jongeren die niet thuis konden wonen, later onder andere als hoofd van het Nationaal Bureau voor de Kinderbescherming. Mulock Houwer predikte geen hervormingen van achter zijn bureau, maar bracht veranderingen en verbeteringen tot stand die voortvloeiden uit zijn ervaringen in de praktijk. Wie zich nu in zijn gedachtegoed verdiept, zal verrast zijn door de actuele betekenis van zijn werk.

De Mulock Houwer-lezing is een initiatief van het Nederlands Jeugdinstituut en Defence for Children in samenwerking met Pro Juventute en de Canon Zorg voor de Jeugd.

Naar aanleiding van de lezing van Tom van Yperen maakte Canon-redacteur Jos van der Lans een Canon-podcast. Daarin bespreekt Van Yperen veertig jaar hervormingen in de jeugdzorg, die niet bepaald succesvol zijn gebleken. Opnieuw is verandering nodig, want de jeugdzorg loopt van alle kanten vast.
In deze Canon sociaal werk-geschiedenis podcast analyseert Van Yperen niet alleen waar het in het verleden mis is gegaan. Ook schetst hij hoe de jeugdzorg van onderop en gericht op het gezamenlijk oplossen van problemen de toekomst weer de baas kan worden.


eerste   vorige   overzicht   volgende   laatste