NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
2011 Krachtgericht werken in de Vrouwenopvang
Een methodiek die cliënten en professionals sterker maakt
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste
“De formule is simpel: mobiliseer de krachten van cliënten en stel ze in dienst van de doelen en inzichten die zij willen bereiken, en de cliënten zullen een betere kwaliteit van leven ervaren vanuit hun eigen gezichtspunt.” (Dennis Saleebey (Ed.), The Strengths Perspective in Social Work Practice, 2006)
Rond 2000 ontstond een toenemende vraag naar capaciteitsuitbreiding van de vrouwenopvang. Om de uitbreiding te kunnen onderbouwen gaf het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de opdracht om de achtergronden en problemen van vrouwen in de opvang te onderzoeken. In 2006 verschenen de resultaten in het rapport ‘Maat en baat van de vrouwenopvang’ (Judith Wolf e.a.). Het rapport onderstreepte de signalen uit de sector dat de zorgaansluiting kon verbeteren, methodische principes toe waren aan vernieuwing en begeleiders niet altijd voldeden aan de nieuwe kwaliteitseisen. Door nieuwe financieringsstromen zoals de AWBZ, striktere eisen van subsidiegevers en de focus op preventie en maatschappelijke participatie, was het hoog tijd om een kwaliteitsimpuls te geven aan het methodisch werken. De Federatie Opvang (brancheorganisatie voor vrouwenopvang en maatschappelijke opvang in Nederland) nam het initiatief voor een omvangrijk Verbeterplan Vrouwenopvang. Het plan richtte zich op passende, goede en effectieve hulpverlening. Eén van de projecten van het Verbeterplan was het project ontwikkeling Basismethodiek.

De opdracht voor de ontwikkeling van de basismethodiek ging naar Impuls, het onderzoekscentrum maatschappelijke zorg van Radboudumc in Nijmegen. In nauwe samenspraak met de vrouwenopvang werd de methodiek ‘Krachtwerk’ ontwikkeld. Krachtwerk is een evidence en practise based methodiek, gebaseerd op het ‘Strenght Model’ dat eind jaren tachtig is ontwikkeld door Dennis Saleebey en Charles Rapp & Richard Goscha aan de Kansas University in de Verenigde Staten. Impuls heeft de methodiek toegesneden op de specifieke situatie van mishandelde vrouwen en hun naastbetrokkenen.

In dit model staat de eigen kracht van de cliënt centraal en wordt de verbinding gelegd tussen empowerment en het herstelproces. De methodiek Krachtwerk gaat uit van vergelijkbare principes. Door te geloven in de eigen kracht, mogelijkheden, talenten en dromen van cliënten, herwinnen zij het vertrouwen en ontstaat er nieuw perspectief. De basisprincipes van Krachtwerk zijn:
1. Cliënten hebben het vermogen te herstellen, hun leven weer op te pakken en te veranderen.
2. Focus op krachten en niet op tekortkomingen.
3. De cliënt heeft de regie over de begeleiding.
4. De (werk)relatie tussen cliënten en hulpverleners komt op de eerste plaats.
5. Werken in de natuurlijke omgeving.
6. De samenleving als hulpbron.

In de periode 2011 tot en met 2013 heeft vrijwel de gehele vrouwenopvang de methodiek ingevoerd. Zowel cliënten als professionals waren enthousiast over de geboden werkwijze en de energie die zij van de methodiek kregen. De methodiek introduceerde een andere werkwijze, waaronder de krachteninventarisatie waarmee de krachten van cliënten in kaart worden gebracht. Op basis van deze inventarisatie worden samen met de cliënt concrete en gerichte doelen gesteld en stappen afgesproken. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van het sociaal netwerk en de hulpbronnen in de omgeving van de cliënt. Daarnaast wordt gewerkt met teamkrachtbesprekingen, waarin professionals elkaar aansporen en helpen bij het vinden van creatieve oplossingen voor begeleidingsvraagstukken.

Sinds enkele jaren vindt in de zorg en maatschappelijke ondersteuning een kanteling plaats. Niet het recht op voorzieningen staat centraal, maar de eigen verantwoordelijkheid en mogelijkheden van burgers. De kanteling moet ertoe leiden dat burgers zo min mogelijk gebruik maken van professionele ondersteuning en steeds meer een beroep doen op de eigen kracht en informele netwerken. Tegelijkertijd vindt een decentralisatie plaats van overheidstaken naar gemeenten. Dit betekent dat een aantal specialistische functies van de vrouwenopvang, waaronder de aanpak Huiselijk Geweld, wordt belegd bij de gemeenten en op verschillende manieren ingevuld gaat worden. Bovendien gaat de decentralisatie gepaard met bezuinigingen en zal een groot aantal gemeenten flink moeten inleveren.

Door verschillende opvangorganisaties wordt de zorg geuit dat de kanteling en decentralisatie nadelige gevolgen kunnen hebben voor de vrouwenopvang. Bezuinigingen leiden tot een verlies aan capaciteit en specialistische kennis dreigt verloren te gaan. Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat in de huidige tijd de methodiek Krachtwerk een belangrijke basis biedt om de expertise van de vrouwenopvang te borgen. Krachtwerk leert niet alleen cliënten waar zij goed in zijn, ook professionals worden sterker en leren hun capaciteiten te verbreden. Reden temeer om de methodiek verder te ontwikkelen en uit te dragen.

Publicatiedatum: 06-10-2014
Datum laatste wijziging :05-07-2019
Auteur(s): Milou Christians, Judith Wolf,
Verwante vensters
Extra Veerkracht
In navolging op Krachtwerk is door de Federatie Opvang en Montfoort/Collegio de methodiek Veerkracht ontwikkeld. Deze methodiek is ontwikkeld naar aanleiding van een onderzoek naar kinderen in de opvang dat in 2009 is uitgevoerd (Brilleslijper-Kater e.a.). Veerkracht is gebaseerd op dezelfde principes als Krachtwerk en heeft als doel de veiligheid en de ontwikkeling van het kind te herstellen en optimaliseren. Daarnaast worden met deze methodiek de ouders en het (gezins)systeem ondersteund.
Verder studeren
Literatuur
  • Externe link Judith Wolf, Maurice van Luijtelaar en Irene Jonker (), • Infoblad: Literatuuronderzoek effectieve interventies voor mishandelde vrouwen.  Nijmegen: Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg, UMC St Radboud, 2009.
  • S. Brilleslijper-Kater, M., Beijersbergen, J. Asmoredjo, C. Jansen en J. Wolf (2009), Meer dan bed, bad, broodje pindakaas.  Amsterdam: SWP.
  • Dennis Saleebey (2006), The Strength Approach in Practice. in: D. Saleebey (ed.) The Strength Perspective in Social Work Practice, 4th. edition, p. 1-24. Boston: Allyn & Bacon.
  • Charles A. Rapp, Richard J. Goscha (2012), The Strengths Model. A recovery-oriented approach to mental health services.  New York: Oxford University Press, 3rd edition.
Aanvullend materiaal
Links
Studieopdrachten Klik hier om de studieopdrachten te bekijken
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste