NIEUW
Podcast-serie Canon sociaal werk
Symposium erfgoed en sociaal werkSymposium 13 juni
1950 Dr. Spock en zijn opvoedingsbijbel
De opkomst van opvoedingsondersteuning
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste

Meerdere generaties Vlamingen zijn opgegroeid met minstens twee dezelfde boeken op een prominente plaats in het huishouden: het kookboek van de boerinnenbond en de opvoedingsbijbel van dr. Benjamin Spock (1903-1998). De eerste uitgave dateert van 1946, en in 1950 verscheen de eerste Nederlandstalige versie: baby- en kinderverzorging en opvoeding. Hoewel oorspronkelijk vooral vanuit medische hoek geschreven ontwikkelt het boek zich tot een overzicht van ontwikkelingspsychologie in hapklare brokken. Het boek was wereldwijd een ongekend succes, ook in Vlaanderen en Nederland. Elke nieuwe generatie ouders heeft immers behoefte aan ‘een handleiding’. Ruim zestig jaar na de eerste editie (en bijna vijftien jaar na de dood van de auteur) is het boek nog steeds te koop, en al aan een vijfenvijftigste editie toe!
Het boek van dr. Spock is niet de enige informatiebron voor jonge ouders. Ook maatschappelijke groepen voorzien hun achterban van opvoedingstips, zoals de Vooruitziende Socialistische Vrouwen via hun ledenblad de stem der vrouw. De commerciële sector is ook erg actief met maandbladen zoals Ouders van nu en pedagogische tips in vrouwenbladen zoals Libelle en Magriet. Later sluit de (commerciële) televisie zich daar bij aan, met onder meer VTM en hun versie van supernanny met Wendy Bosmans. Nog later volgen online discussiegroepen over ouderschap, vergelijkbaar met de Nederlandse Ouders Online.

Deze schijnbare onlesbare dorst naar zeer toegankelijke pedagogische adviezen wordt verklaard door opvoedingsonzekerheid. Het wegvallen van een uniform waarden- en normenstelsel door onder meer secularisatie leidt tot ouders die niet meer zeker zijn van wat `goed opvoeden` is. Wel of niet autoritair, wel of niet grenzen stellen, wel of niet straffen/belonen, …??? Allemaal vragen die leiden tot behoefte aan informatie en ondersteuning. Bovendien past opvoedingsondersteuning uitstekend in een preventieve benadering: problemen voor zijn en vermijden dat ze ontstaan.

Sociaal werk houdt zich aanvankelijk behoorlijk op de achtergrond. Er is wel pedagogische gezinsbegeleiding of zogenaamde pedagogische preventie, maar die richt zich hoofdzakelijk op problematische situaties. Toegepaste interventies zijn onder meer video-home training en home start. Het is pas rond de eeuwwisseling dat opvoedingsondersteuning vanuit de sociale sector in een hogere versnelling terecht komt. Vanuit onderwijs wordt in het schooljaar 1996-1007 gestart met Klasse voor ouders (ondertussen 700.000 exemplaren per maand!). In 2001 wordt het Vlaams beleid verrijkt met een decreet over opvoedingsondersteuning. Die aandacht wordt versterkt in het Globaal Plan Jeugdzorg van voormalig Vlaams minister Inge Vervotte van februari 2006 en het daaruit voortvloeiend decreet van 13 juli 2007 over de organisatie van opvoedingsondersteuning. Bij die groeiende aandacht horen nieuwe organisaties en nieuwe methoden. Zo ontstaan doorheen heel Vlaanderen de opvoedingswinkels waar ouders gratis en desgewenst anoniem informatie en advies krijgen. De methodische vernieuwing krijgt de vorm van import uit Australië, van waaruit Triple P overgenomen wordt.

De grotere aandacht vanuit de sociale sector werkt aanvullend op de eerder genoemde initiatieven. Het boek van Dr. Spock blijft te koop, (vrouwen)tijdschriften blijven pedagogische adviezen geven en met de vele optredens en boeken van dr. Peter Adriaenssens heeft Vlaanderen zijn eigen moderne Benjamin Spock.

Publicatiedatum: 20-07-2011
Datum laatste wijziging :11-11-2013
Auteur(s): Jan Steyaert,
Verder studeren
Literatuur
Links
eerste   vorige   homepage   volgende   laatste